Historia
Gure hastapenak
1964an, Gipuzkoako atletismoaren 50 urteak ospatu ziren.
Kreatura enclenque jaio zen, baina bizirik iraun du. Jaiotze-data zehatza 2014ko uztailaren 31a da, eta lekua, gure atletismoaren Altamirako kobazuloa, Altzan “Jolastokieta” kirol anitzeko elkarteak zuen futbol-zelai txiki eta oinarrizkoa.
Lehenago, mende hasierako urteetan, Irungo Sportingek – urte asko geroago Racingekin bat egin zuen, Real Union taldea eratuz – San Martzial jaietarako atleta frantziarrak ekartzen zituen Elizachoren zelai txikira. Baina iruditzen zait kanpotarren erakustaldi hauek ez zutela fruiturik utzi. Eta Irungo kirolari zaharrek barkatzea egia falta badut.
Pasadizoak
1914an atletismoari buruzko ideia oso lausoak genituen “Jolastokieta” n. Stockholmeko Olinpiadaren (1912) album eder bat, suediar paper satinatu bikainean egina, izan zen gure abiarazlea; eta atzerrian ikasle ziren donostiar batzuek gure lehen oldarra indartu zuten. Gogoan dut Pepe Balanzategui (urte batzuk geroago, Lasarteko automobil-zirkuituetan ezagun egin zena), gure miresmena sorraraziz Belgikan izan zuen bultzadarik gabeko altuera-jauziko errekorrarekin (1,46 m); programetatik desagertutako proba beteranoa, “Jolastokieta” eta Sporting desagertu ziren bezala, eta Elizacho eta Pepe Balanzategui gizajoa, eta beste hainbat lagun maitagarri, Federación neskatoaren puerikultore.
Realaren lagunek doan uzten ziguten Atotxa aukera handietarako. Atocha – 1916an azken urteetako Atocha berde eta koketoia ez zena, grey atletikoaren urteko luxua zen. Egunsentitik, hesolak sartzen genizkion eta kare-esnea isurtzen genion, White City bihurtzeko asmo zoroarekin. (Nazka ematen zigun, egia esan).
Zaila zen lur haietatik arrasto bat ateratzea. Kornerrak karez biribilduz, bi zuzen eder ateratzen ziren luzeraren norabidean, baina zabaleran, korrikalariek golen zutoinak zozketatu behar izaten zituzten, erregate egokiekin. Elipse moduko bat zirriborratzen bagenuen, bi bihurgune zabalekin, golak kanpoan uzten zituztenak, itzulia ez zen 250 metrora iristen. Zezen-plazako 125 metroak baino hobea zen beti. Ehun metroak diagonalean korritu behar ziren, hau da, zelai bihurrian. Horrela bakarrik errespetatzen zen lehiakideen sudurren osotasuna, Mujikaren paredoiaren aurrean. 110 metroko hesiaz ez zen hitz egiten.
F.A.G. jaioberriaren lehen proba 2016ko uztailaren 23koa da.
FAG Fundazioa
1916ko martxoaren 11n, Fortuna, Jolastokieta, Real Sociedad, Amaikak, Esperanza, Olds Boys, Sartako, Español eta Real Club Náutico klubetako ordezkariak hartu zituzten Fortunean, behin-behineko erakunde bat osatzeko: Gipuzkoako Atletismo Federazioa.
GFA sortu zen 1916ko ekainaren hasierako bileretan. Guztira hamazazpi klub daude, horietatik hamahiru donostiarrak dira, hiru eibartarrak eta bat bergararra. Gainera, banakako berrogeita hamar bazkide eta organo ofizial bat ditu, Sporting astekaria, hamar zentimotan zientzia atletikoa eskuzabaltasunez banatzen duena. Alfred Spitzer-en Sporting astekari paristarraren imitazio nahiko fidela da, baina apala, gure gaztaroa liluratu zuena. Federazioak, ordea, ez zuen aterperik izan. Garrantzi edo ospe handiko bilerak Fortuna Klubean, “Sartako” izeneko Garibay kaleko etxabe batean, Klub Nautikoan edo Ozeanoko Perlan egiten ziren.
Urrian amateurren definizioa argitaratzen da. Gainera, F.A.G.k hockeya, igeriketa, igel-arrauna eta soka-trakzioa lantzen ditu, “antolakuntzarik ez duten kirolariei lagundu behar zaielako”.
Honako hauek osatzen dute beren lehen zuzentaraua:
Lehendakaria: Julio Maeso doktorea
Idazkaria: Manuel Orbea
Diruzaina: José María Peña Vea-Murguía jauna
Batzordekideak: Ricardo Escoriaza, Miguel García eta Eladio Arenillas.
1917an erabaki zen klubek izendatutako postuak, eta ez norbanakoek izendatutakoak, baina batzarra ez zen ia aldatu. José M. Alonso Areyzaga (R.C. Náutico) eta Aldabadle (Español) jaunak sartu ziren bokal gisa.
Urte berean hiriko alkatea, Gabriel María de Laffitte jauna, buru izan zen, eta urte luzez jardun zuen lehendakari gisa; gizon dinamikoa, txinpartatsua, umore inbidiagarrikoa, belaunaldi donostiar hartatik zoritxarrez desagertutako eredu tipikoa.
Gure atleta handiak
Joan den mendearen hasieran, Hernanin, seme-alaba ugari eta sendoko familia batek Euskadira iristen ziren kirol guztiak hartu zituen benetako zaletasunez.
JOSE LUIS ADARRAGA
1923an jaio zen. Hernani K.E.koa zen. Espainiako txapelduna 4×400 metroko proban.
JUAN BAUTISTA ADARRAGA
1924an jaio zen. Hernani K.E.koa zen. Sei aldiz izan zen Espainiako txapeldun, hiru aldiz 800 metroko proban, behin 1.500 metrokoan, behin 400 metrokoan eta behin 4 x 400 metroko errelebo-proban. Espainiako oroigarria ere izan zen sei aldiz, horietako lau 800 metrotan eta bi 400 metro hesitan. Olinpiko gisa parte hartu zuen Londresen, 1948an.
BERNARDINO ADARRAGA
1929an jaio zen. Hernani K.E.koa zen. Lau aldiz izan zen Espainiako txapeldun dekatloian eta sei aldiz gogoratzen dute Espainia espezialitate berean.
FERNANDO ADARRAGA
1935ean jaio zen. Espainiako txapelduna izan zen behin pertika jauzian eta bost aldiz gogoratzen dute Espainia espezialitate berean.
